نقش معلم در آموزش دانش آموزان دیر آموز
انسان تقريبا همه چيز را ياد مي گيرد ولي اين كار با توجه به تفاوت هاي فردي صورت مي گيرد.در جامعه ي كنوني ما اين واقعيت تلخ وجود دارد كه چه بسا بي سوادان سالمند امروز كه كودكان بي عيب و نقص ساليان پيش بود ه اند.و تنها به دليل يك اختلال جزئي و يا دير آموزي از مدرسه بيرون رانده شده اند.يا از آن فرار كرد ه اند و از ادامه تحصيل منصرف گشته اند.
دانش آموزان دیر آموز جزء عقب ماندگان ذهنی طبقه بندی نمی شوند.هوشبهر آن ها بین 71تا 84 است. این افراد کمی کند ذهن و دیر انتقالند و از عهده ی فهم و ادراک وبیان مفاهیم عالی پیچیده برنمی آیند. تمرکز کافی ورغبت به کارهای فکری و ابتکاری ندارند. قادر به طرح نقشه،برنامه ریزی برای خود و دیگران نیستند ولی ممکن است با تمرین وممارست در کارهای عملی و حرفه ای موفق شوند و بتوانند سازگاری شغلی واجتماعی داشته باشند.اکثر این افراد در خانواده و جامعه کوچک به طور تقریبا عادی زندگی میکنند وجز درمواردی که انتقاد،استدلال و بیان لازم است تفاوت محسوسی با دیگران نشان نمی دهند.این افراد اگر دچار آشفتگیهای عاطفی نشوند اکثرا مطیع،فرمانبر، آرام وسازگارند و در کنار همسری عاقل و مطلع یا همکارانی دلسوز و شکیبا می توانند خود و اطرافیان را از آرامش بهره مند سازند.اشتغالات فنی و حرفه ای و ورزشی در پرورش و رشد شخصیت این افراد موثر است و این افرا علاقه ی بیشتری به آن ها نشان می دهند.این افراد احتیاجی به مدارس اختصاصی ندارند و می توانند با افراد عادی در مدارس عادی تحصیل کنند اگر چه پیشرفت آن ها به کندی انجام می گیرد.
واژگان کلیدی: دانش آموز دیر آموز ،مدرسه عادی،آموزش دانش آموزان دیر آموز
مقدمه:
با توجه به میزان شیوع این گروه از دانش آموزان، حدود یک و نیم تا دو میلیون دانش آموز دیر آموز در مدارس عادی در حال تحصیل می باشند.اما متاسفانه اطلاعات کمی در این زمینه در اختیار معلمان عادی مخصوصا معلمان ابتدایی قرار دارد و اکثر معلمان درباره ویژگیهای عاطفی ،تواناییها و ضعف های تحصیلی این دانش آموزان اطلاعی ندارند وهر کس با توجه به نظر خود ، نه ویژگیهای این دانش آموزان با آنها رفتار می کند ودر بعضی مواقع دانش آموز فقط حضور فیزیکی در کلاس دارد و نه تنها آموزشی را که لازم دارد در کلاس می بیند، بلکه اعتماد به نفس دانش آموز نیز از بین می رود. لذا در این مقاله سعی شده است به طور خلاصه اطلاعاتی در زمینه تواناییها ، ضعف ها ونحوه آموزش به این دانش آموزان داده شود.امید است مورد توجه معلمین دلسوز این دانش آموزان قرار گیرد.
تعریف کودکان دیر آموز:
کودکانی را ديرآموز ميخوانيم که از نظر هوشي در محدوده هوشبهر بين71 تا84 قرار گرفته اند يعني يک تا دو انحراف استاندارد پايينتر از ميانگين سني خودشان قرار گرفته اند و داراي عملکرد طبيعي ضعيف هستند.
اين کودکان تنها در حيطه مهارتهاي تحصيلي داراي عملکردي محدودتر و ضعيفتر نسبت به همسالان خود هستند و در ساير رفتارهاي انطباقي و سازشي فاقد هرگونه نقص قابل ملاحظه اي مي باشند و مثل همسالان خود داراي تفاوتهاي فردي در حيطه هاي مختلف رفتاري اند.
میزان شیوع:
براساس استاندارد جهانی 6/13از کودکان در گروه دیر آموزان قرار داشته یا به عبارتی با داشتن بهره هوشی 71 تا84 در آزمون وکسلر2-1 انحراف معیار پائین تر از میانگین در منحنی توزیع طبیعی هوش می باشند.
شناسایی این دانش آموزان:
یافته های پژوهشی وتجارب عملی در ارزیابی و شناسایی دانش آموزان دیرآموزنشان می دهد این دانش آموزان در دو طیف عمده قرار دارند :
1- دانش آموزانی که به علت محدودیت های محیطی (خانوادگی،فرهنگی،اجتماعی) دچارمحدودیتهای شناختی گردیده که این محدودیت درنتایج آزمون هوش با رز و درنهایت به عنوان دانش آموزان دیرآموزتشخیص داده می شوند این گروه از دانش آموزان با قرار گرفتن درمحیط مطلوب آموزشی وجبران محدودیت های اولیه می توانند درارزیابیهای بعدی به احتمال زیاد در طبقه متوسط قراربگیرند
2-دانش آموزانی که علیرغم داشتن امکانات محیطی مطلوب واحیاناً استفاده از امکاناتی چون مهد کودک و طی دوره آمادگی، دیرآموز تشخیص داده می شوند.عملکرد تحصیلی کودک با نتیجه آزمون هوشی همخوانی خواهد داشت.
براین اساس و جهت جلوگیری از برچسب خوردن غلط در فرآیند سنجش و ارزیابی ذهنی این دانش آموزان ارزیابی مجدد مد نظردست اندر کاران می باشد . به این صورت که دانش آموزانی که در پایه اول ابتدایی به عنوان دانش آموزان دبر آموز شناسایی شده اند در طول سال تحصیلی و با توجه به پیشرفت تحصیلی وسازگاری رفتاری مورد بررسی قرارگرفته ودانش آموزانی که در جریان تحصیل توانمندیهای آنان نمایان گردیده است از جرگه دانش آموز ان دیر آموز خارج می‌شوند و آنانی که مشکلات تحصیلی و رفتاریشان در طول سال تحصیلی ادامه داشته مجددا" درپایان آن سال تحصیلی مورد ارزیابی ذهنی قرارگرفته و جایگاه تحصیلی آنان تعیین می شود. باتوجه به موارد مذکور روشن می گردد هدف اصلی شناسایی این دانش آموزان جدا سازی و برچسب زدن نبوده بلکه شناسایی و شناخت مشکلات تحصیلی و رفتاری آنان می باشد چرا که با این شناخت دست اندرکاران تعلیم وتربیت خواهند توانست به برنامه ریزی به موقع وارائه خدمات آموزشی و مشاوره ای و همچنین آموزش معلمان و اولیاء در پیشرفت تحصیلی آنان گام بردارند. ازآنجا که در حال حاضر وجود و حضور تعداد قابل توجهی از این دانش آموزان در اکثریت کلاسهای اول ، دوم و سوم ابتدایی بدیهی می باشد لذا شناخت و آگاهی از ویژگیهای این دانش آموزان، به دست اندکاران تعلیم و تربیت این قبیل دانش‌آموزان این امکان را خواهد داد تا بتوانند در برنامه ریزی آموزشی و تربیتی به طور اصولی و منطقی عمل نمایند.
ویژگی های عمومی دانش آموزان دیرآموز:
1- مهارتهای حرکتی درشت و ظریف : این دانش آموزان عموماً از نظر مهارتهای حرکتی درشت مثل ایستاندن ، نشستن ، راه رفتن ، خم شدن و غیره تفاوت معنا داری با همسالان خود ندارند ، اما از نظر مهارتهای ظریف حرکتی مثل هماهنگی چشم و دست ، دویدن موزون ، لی لی رفتن وحرکت روی خط راست و مهارتهای ظریف دست همانند ترسیم خطوط ،تعقیب چشمی با مشکل مواجه هستند. همچنین این دانش آموزان دچار یک نوع کم مهارتی و به اصطلاح دست و پا چلفتگی در مهارتهایی مانند لباس پوشیدن ، کفش به پا کردن ، نوشتن دیکته ، غذا خوردن ،خروج سریع از کلاس وغیره .
2_ نقایص و مشکلات ادراکی: این دانش اموزان به لحاظ ضعف عمومی کنشهای هوشی و نظام عصبی حاکم بر رشد و تحول حواس علیرغم داشتن حواس کاملا" سالم در تشخیص ظرافتهایی که عمدتا" بر توانمندیهای شناختی استوار است ، کنشهای کندی دارند.
3_ ضعف در یادگیری ضمنی : بسیاری از آموخته های بشری حاصل یادگیری ضمنی و غیر مستقیم می باشد . ولی این دانش آموزان به علت ضعف محسوس در یادگیری ضمنی بایستی با قرار دادن عناصر و محرکهای آموزشی در حوزه‌ی مستقیم حواس تحت تعلیم و تربیت قرار گیرند.
4- ضعف در مهارتهای کلامی : این دانش آموزان عموما" در مهارتهای کلامی با ضعف یا کندی مواجه هستند و در مقایسه با سایر همسالان نمی توانند با صراحت و سلامت مورد انتظار مکنونات درونی خود را بیان نموده و تشریح نمایند لذا همواره بیش از دیگران نیازمند صبر و حوصله و چهره متبسم و محبت آمیز مربیان و معلمان هستند.
5- محدودیت در تفکر و حافظه : این دانش آموزان دیرتر از همسالان خویش از مرحله تفکر عینی به تفکر انتزاعی قدم می گذارند و همچنین آنان عموما" از نظر حفظ و به خاطر سپردن دریافتهای سمعی و بصری با محدودیت مواجه هستند بنابر این در تنظیم مواد آموزشی و تدریس برای این قبیل دانش اموزان باید تا حد ممکن از مواد و مفاهیم عینی تر و کاربردی تر استفاده نمود.
6- محدودیت در انتقال یادگیری : این دانش آموزان به علت ضعف در تشخیص و تعمیم موقعیتهای مطلوب و توجه به ظاهر و شباهتها و همچنین ضعف در حافظه در جهت انتقال یادگیری با مشکل جدی مواجه هستند . بنابراین برای انتقال آموخته های قبلی به موقعیت تازه یادگیری نیازمند حمایت و راهنمایی اولیاء .و مربیان می باشند.
7- اعتماد به نفس پائین : این دانش آموزان به علت شکستهای متعدد در مهارتهای فردی و اجتماعی عموما" از کاهش اعتماد به نفس و خود ارزشمندی رنج می برند. بنابر این برنامه آموزشی این قبیل دانش آموزان باید به گونه ای طراحی شود تا ضمن تحلیل تکلیف ، آموزش و ارزیابی کاملا" منطبق با تواناییهای موجود آنان باشد.
8- پائین بودن آستانه تحمل حضور در کلاس درس: این دانش آموزان به علت هیجان پذیری بالا همواره بازی و سرگرمیهای دیگررا برحضور در کلاس ترجیح می دهند. بنابراین باید با درنظرگرفتن سطح خستگی پذیری کودک واجتناب ازروشهای سخنرانی واستفاده از روشهای فعال یاد دهی و یادگیری و بازیهای آموزشی و غیره به نحو احسن استفاده نمود .
9- پدیده دیر آموزی و فراموشی سریع : از خصوصیات بارز این دانش آموزان دیر اموختن و فراموش کردن سریع آموخته هاست . بنابر این در آموزش این قبیل دانش آموزان باید ضمن تکرار و باز آموزی مکرر فعالیتهای خارج از کلاس نیز با فعالیتهای کلاسی ارتباط داشته باشد.
10- وجود اختلالات رفتاری : عده زیادی از این دانش آموزان به علت مشکلات شناختی وعاطفی مبتلا به اختلالات رفتاری ازقبیل پرخاشگری ، بیش فعالی ، افسردگی اضطراب جدایی از مادر و غیره هستند . که بایستی در این مورد ضمن اهمیت دادن به امر مشاوره و آموزش خانواده جهت همسو و همگام کردن والدین با فعالیتهای تربیتی آموزشگاه از شیوه های متعدد اصلاح و تغییر رفتار استفاده نمود.
ویژگی های شناختی دانش آموزان دیرآموز :
- در درک مفاهیم یادگیری مطالب، کندتر از متوسط شاگردان کلا س هستند
- در تشخیص روابط پیچیده ضعیف اند
- از درک مفاهیم انتزاعی عاجزند
- برای یادگیری مطالب درسی به تمرین بیشتری نیاز دارند
- دامنه معلومات عمومی آنان نسبت به همسالا ن خود محدودتر است
- نسبت به همسالا ن خود خزانه لغات محدودتری دارند و از دستور زبان ساده ای که ویژه دانش آموزان کوچک تر است استفاده می کنند
- در خواندن و فهمیدن کتاب های درسی با مشکل مواجهه اند
- در انجام تکالیف درسی معمولا دو تا سه سال از همسالا ن خود عقب ترند.
ويــژگـي هاي نگــــرشــي و عاطفــي كــودكان ديــرآموز:
نگرش كودكان ديرآموز به مدرسه و تحصيل معمولاً منفي است. تعداد غيبتهاي آنان بيشتر است و در بسياري از موارد از سوي معلم و همكلاسان خود طرد مي شوند. اين نگرش منفي نسبت به كودكان ديرآموز در كلاسهاي سوم تا پنجم بيشتر است شايد به اين دليل كه آنها مشكلات سازگاري بيشتري دارند. گاهي اين دانش آموزان تعارضهاي اجتماعي خود را به شكل پرخاشگري نشان مي دهند چرا كه در هنگام مواجهه با بحرانهاي بين فردي و شخصي، سازوكارهاي ناكارآمدي براي مقابله در پيش مي گيرند. ديرآموزان انگيزه تحصيلي بالايي ندارند و همين امر موجب درماندگي و نا اميدي و پايين آمدن عزت نفس آنها در مدرسه است. تجربه شكست مكرر در كلاس، فقدان هدف براي آينده، نگرش منفي همكلاسان و روشهاي نادرست آموزش، رشد انگيزه تحصيلي اين كودكان را به شدت كاهش مي دهد. اين كودكان از مشكلات رفتاري خود آگاه نيستند و نمي توانند عواطف خود را به طور مناسب ابراز كنند.
ويــــژگي هاي خانوادگـــــي كـــــودكان ديـــــرآموز :
وضعيت خانوادگي كودكان ديرآموز فرق چنداني با خانواده هاي كودكان ديگر ندارد . اما اين احتمال وجود دارد كه اين خانواده ها متعلق به طبقه اجتماعي و اقتصادي پايين تري باشند. مسائل مربوط به اعتياد و شيوع بدرفتاري با كودك همانند خانواده هاي ديگر است. تعداد فرزندان و محيط فرهنگي فرق چنداني با خانواده هاي ديگر ندارد. كودكان ديرآموز و خانواده هاي آنان بيشتر از سايرين درگير مشكلات جسمي خاص نيستند.علي رغم مشابهت هاي فوق ، به نظر مي رسد كه تفاوتهايي هم وجود داشته باشند.
والدين كودكان ديرآموز در ارتباط با نگرش نسبت به فعاليتهاي شناختي با والدين ديگر تفاوت دارند: اين والدين فعاليتهاي هوشي و شناختي قبل از ورود به مدرسه را براي كودكان خود مهم تلقي نمي كنند. آنها به نتايج و نمرات فرزندان خود در مدرسه علاقه دارند اما شيوه كمك آنها به كودكانشان واقعاً كارآمد نيست. طعنه زدن، سرزنش كردن، تنبيه و مقايسه بين اين كودك با ساير كودكان در اين خانواده ها به فراواني ديده مي شود. اين والدين سطح هوش كودكان خود را بيشتر از آنچه كه هست برآورد مي كنند و مشكلات رفتاري و سازشي آنها را نمي پذيرند يا درك نمي كنند. آنها حاضر به پذيرفتن اين واقعيت نيستند كه كودك آنها ديرآموز است و تلاش مي كنند كه بر مشكلات فرزند خود سرپوش بگذارند.
چه بايد كرد؟ مسلم است كه كار با دانش آموزان ديرآموز بايد به دور از نگرش منفي و تعصب صورت بگيرد. بايد اين نگرش در جامعه آموزشي و خانواده ايجاد شود كه ديرآموزان متعلق به جامعه عادي هستند و استثنايي تلقي نمي شوند. به عبارت ديگر، اگر يك كودك ديرآموز در نظام آموزشي تعليم درست نبيند و سرانجام با برچسب استثنايي وارد مراكز ويژه شود نشان دهنده ناكارآمد بودن روش آموزشي است.
والدين بايد نقش خود را به عنوان معلمان طولاني مدت كودك بپذيرند و پذيرفتن اين نقش مستلزم آن است كه بين خانه و مدرسه همكاري و ارتباط بيشتر و فعالتري ايجاد شود. بنابراين معلمان اين دانش آموزان بايد آموزش مناسب و دوره هاي مربوط را بگذرانند و داراي شناخت كافي از كودكان و نحوه ارتباط با خانواده هاي آنان باشند. از سوي ديگر به نظر مي رسد كه در آموزش و پرورش شناخت كافي از كودكان ديرآموز وجود ندارد و پي گيريهاي لازم در مورد ديرآموزان صورت نمي گيرد.
کودکان ديرآموز در کلاسهاي عادي:
اگر در کلاسی دانش آموز دیر آموز وجود داشته باشد، معلم بايد در مورد اين کودک با روانشناس يا مشاور مدرسه گفتگو نمايد تا بتواند اين کودکان را بهتر تحت آموزش قرار دهد.
در هر کلاس که ۳۰ تا ۴۰ دانش آموز دارد، به طور ميانگين ۱ تا ۴ دانش آموز با ويژگيهاي گفته شده وجود دارد معلم بايد اصول اصلي کار با اين کودکان را بداند که عبارت است از:
- معلم بايد ويژگيهاي فردي کودک را در نظر بگيرد.
- معلم بايد در کلاس به کودک کمک کند تا دراندازه و سطح خودش آموزش ببيند.
- مطالب درسي بايد بيشتر تکرار شود و مدت زمان يادگيري و آموزش درس جديد با فاصله بيشتر برنامهريزي شود. مدتي که طول ميکشد تا يک کودک ديرآموز همانند يک کودک عادي يک سال درسي را به پايان برساند، يک سال و نيم است.
- کودک ديرآموز احتياج به انگيزه براي تمرين (مشق و تکاليف) دارد. اما تمام اين روشهاي انگيزشي به يک نوع نيستند و آموزگار بايد نبوغ خاصي براي آموزش به کودک به کار بندد.
- آموزگار براي تدريس از مسائل عيني و محسوس کمک بطلبد تا بتواند موقعيت آموزشي محسوسي را براي او فراهم کند.
- کودک ديرآموز براي رسيدن به ايده آلهاي آموزشي نياز به تحسين و تشويق دارد. از قبيل: جوايز متفرقه، ستاره روي دفتر، يک اسباب بازي، نوشتن نامش با گچ رنگي و خلاصه تحريک کردن علاقه هایش.
-آموزگار بايد به کودک کمک کند تا به فعاليتهايش به عنوان يک چيز با ارزش بنگرد و هر فعاليت و تلاش کودک در ارتباط با موضوع تدريس از جانب معلم مورد احترام قرار گيرد.
- داشتن ظاهر مناسب به کودک کمک ميکند تا بهتر مورد پذيرش در جامعه باشد.
- از اين کودکان بايد برنامه ها و هدفهاي کوچکتري را انتظار داشته باشيم.
- موضوعات درسي مدرسه هاي رسمي بايد در آموزش به اين کودکان با تأخير به کار گرفته شوند تا زمانيکه کودک براي پذيرش آنها آماده ميشود از آن جايي که کودک ديرآموز تقريبا 2ً سال از کودکان هم سن خود از لحاظ آموزشي عقبتر است ما بايد انتظار داشته باشيم که او با کودکان کوچکتر از خود در يادگيري برابري نمايد.
- رسيدن به موفقيت و پيشرفت تحصيلي براي کودک ديرآموز منوط به داشتن طرح و برنامه ريزي صبورانه و راهنمايي متفکرانه در طول دوره آموزشي است.
- تکرار يک دوره کلاسهاي پيش دبستاني (آمادگي) براي کودک کندآموز مفيد و با علاقه خواهد بود.
زيرا بيشتر کودکان از دوره آمادگي لذت خيلي زيادي ميبرند و اين نکته براي خانوادههاي اين کودکان جالب توجه است که گماردن آنها در چنين شرايط کلاسي به توسعه يک سري از تواناييهاي کودک کمک مينمايد. و در نهايت اين کودکان احتياج به همکاري دارند هرچند که اگر خودشان اين همکاري را نخواهند. اگر کودک ديرآموز بعد از ۲ سال در يک مدرسه عادي پيشرفتي حاصل نکرد و بهره اي نبرد، بايد او را به يک کلاس ويژه کودکان استثنايي انتقال داد.
سازگاري تحصيلي:
براي کودکان ديرآموز ي که در کلاسهاي عادي مشغول به تحصيل هستند برنامه هايي را جهت سازگاري تحصيلي بايد رعايت و اجرا کرد از جمله:
- تأخير در تکاليف مدرسه و توجه بيشتر و اهميت بيشتر برآموزش پيش دبستاني
- توجه مکرر و مداوم در مدرسه
- تکرار مراحل آموزشي
- تکرار نشست ها با خانواده کودکان
- نياز به معلم کمکي (خصوصي) در صورت لزوم در منزل
آموزش کودکان ديرآموز
آموزش به کودکان ديرآموز مانند آموزش به کودکانی است که نارس در رشد عقلي يا تجربي هستند و کودکان ديرآموز مي توانند ياد بگيرند به شرط آن که معلم تمهيدات و برنامه هاي زير را به کار ببرد:
- به کار بردن واحدهاي کوچکتر در آموزش.
- به کار بردن تعاليم عيني و محسوس استفاده از حواس مختلف بينايي، شنوايي، لامسه بويايي.
- به کار بردن راهنماييهاي ويژه و تعيين توصيه هايي که کودک درک و دريافت نکرده است.
- به کار بردن مراحل انگيزش بيشتر و مرور کردن.
- در نظر گرفتن وقت و زمان بيشتر براي کامل کردن کارها (اتمام فعاليتها).
- به کار بردن وسايل صوتي - تصويري بيشتر و تجهيزات ديداري و شنيداري در کلاس.
- نظارت و رهبري بيشتر.
- انگيزش بيشتر که معمولاً توسط اسباب بازي و..... حاصل ميشود.
- کاربرد فوري آموزش و ارتباط دادن آن به چيزهايي که براي کودک مهم است.
- گوناگوني و تنوع بيشتر در به کارگيري اسباب و وسايل تحريک کننده.
- تأکيد برمقادير پيشرفت و موضوعات اجتماعي و ارتباطي، وقتي که با آموزش واقعي مواجه مي شويم.
- به کارگيري تعداد بيشتري از پاسخ هاي دانش آموزان در امر آموزشي.
- کاربرد مسائل احساسي و هيجاني در فعاليتها، نمايش، حرکات براي هماهنگي چشم.
- جايزه و پاداش براي کساني که اندکي تلاش براي نيل به توصيه ها را به کار مي بندند.
- فراهم کردن شرايط براي تجربه بيشتر.
کودکان ديرآموز به وقت بيشتر، تشويق بيشتر، و انگيزش بيشتر نياز دارند و بهتر ين معلم کسي است که نقاط ضعف آنها را بيابد و تشويق کند و به آنها در زندگي کردن با ضعفها وناتواناييهايشان کمک کند.
تطبيق و سازگاري در دستورات خواندني
از آن جايي که خواندن و نوشتن براي هر فردي نقش بسزا و مهمي در جامعه دارد. براي کمک به خواندن کودکان ديرآموز چند پيشنهاد داريم.
- به تأخير انداختن دستورات و درسهاي واقعي براي کودک تا زمانيکه او به وضوح آماده باشد.
- معرفي مراحل مختلف خواندن به آرامي و با سرعت کمتر نسبت به کودکان هم سن خودش.
ـ انتخاب با دقت مواد خواندني با توجه به توانايي و علاقه کودک.
ـ براي آموزش از دورههاي درسي کوتاه مدت و مکرر استفاده شود.
- تأکيد برروي فعاليتهاي خواندني و خواندن درسها.
ـ تنوع در آموزش و استفاده از مدلها و وسايل متنوع براي خواندن (خواندن با نوار ضبط صوت و...).
- استفاده از کارت کلمات، باز با لغات، شنيدن صداهاي مختلف، تشخيص لغات و... .
- به کودک کمک کنيد تا پيشرفت خود را ارزيابي کند.
- به گونهاي درس را بخوانيد که هماهنگ با سطح خواندن کودک باشد.
- از او بخواهيد تا با آرامش درس را بخواند و صدايش را در نوار ضبط صوت پر کنيد تا به صداي خود گوش فرادهد.
ـ مطالب و مواد خواندني را به طور مرتب مرور کنيد ولي سعي کنيد مواد خواندني جالب باشد از قبيل داستانهاي نمايشي.
- خواندن را با مطالبي آغاز کنيد که کودک به آنها علاقمند است مثل داستانهاي مربوط به خانه و.... .
- با درست کردن علائم و نشانههايي ويژه به کودک در خواندن کمک کنيد.
- تجربه، کودکان را پربار ميکند. غالباً کودکان تجربه کمي در به دست آوردن معاني به صورت چاپي دارند.
- از آنها انتظار زيادي نداشته باشيم و کوچکترين پيشرفت در آنها براي ما موفقيتي بزرگ باشد.
- درهنگام خواندن براي گم نکردن خط از يک خط کش در زير خطي که ميخواهد بخواند استفاده ميکنيم و به مرور که خط را گم نکرد خط کش را برميداريم.
ـ تأکيد کنيم که خواندن بايد ريتم و آهنگي ملايم داشته و به مکثها و توقفها توجه داشته باشد.
در پايان بايد اذعان داشت که در کار با کودکان ديرآموز ، تلاش کنيد و هميشه به خاطر داشته باشيد که آنها مسئول کمبود توانايي يادگيريشان نيستند و سعي کنيد آنها را به حرکت درآوريد و براي هر تلاشي پاداشي قائل نشويد.
نتيجه گيري:
اولين قدم در مورد كودكان دير آموز؛بايد به دور از هر نگرش و تعصب منفي باشدزيرا دير آموزان متعلق به جامعه ي عادي هستندو استثنايي تلقي نمي شوند.اگر يك كودك دير آموز در نظام آموزشي تعليم درستي نبيندبا برچسب استثنايي وارد مراكز ويژه مي شود و نشانه ي ضعف در كارآمدي نظام آموزشي است.
پيشنهادات:
۱- خانواده ها به طــور موثــر با معلم همكاري كــرده و معلم از اين همكاري استقبال كند.
۲- اين كودكان در كلاسهايي قــرار بگيرند كه داراي دانش آموزان كمتــري باشد.
۳- معلم به آموزش انفرادي بپردازدو بتدريج كودک را درگيرفعاليتهاي گروهي و تدريس جمعي نمايد.
۴- پيشرفت اين كودكان به صورت هفتگي ثبت و در صورت نياز از وجود يك مشاور كمك گرفته شود.
۵- فعاليتهـــاي يادگيـــــري به صـــورت گام به گام و از ساده به مشكـــل و با حجم كمتـــــري انجام شود.
۶- تدريس با تكـــــرار بيشتــري همــــــراه باشد و از بيان لفظــــــي خود دانش آموز استفاده شود.
۷- در مورد پاسخهاي درست و نادرست بازخورد فــوري و همــراه با توجه، تحسين، تشويق و البته در صورت لــزوم از تنبيه خفيف استفاده شود.
۸- به كــودكان كمک شود كه هـــرچه زودتـــر به مرحله عمليات عينــي بــرسند.
۹- بـر روي پيشرفت تــوجه و رشد مهارتهاي كلامــي كودكان كار شود.
۱۰- مهارت آمـوزي مورد توجه قرار بگيرد. از آنجايي كه تقريباً 13% دانش آموزان مدارس عادي ديرآموز هستند، رسيدن به اهداف فوق نيازمند آن است كه يك دوره آموزشــي براي معلمان دوره ابتدايي در نظر گرفته شود و يك كميته تخصصي بر عملكرد مدارس نظارت داشته باشد.
۱۱- اگــر كودكان ديرآموز در همان كلاسهای اول و دوم آموزش مناسب ببينند و درگيــر فعاليتهايي شوند كه به طور نظامدار جذب سيستم ادراكي آنها شود و مهارت كلامــي آنها را رشد دهد، هم نمرات كلاســي و هم رشد هوشــي آنها پيشرفت مي كند و به حد دانش آموزان عادي مي رسد.
منابع:
1-روانشناسی کودکان و نوجوانان استثنایی دکتر بهروز میلانی فر نشر قومس
2-کودکان استثنایی محمود پاکزاد سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد
3-مقدمه ای بر روانشناسی و آموزش و پرورش کودکان استثنایی دکتر افروز دانشگاه تهران
4- آموزش و پرورش تلفیقی دانش آموزان دیرآموز. مولفین: محمدرضا تات، آلیس هوسپیان پژوهشکده کودکان استثنایی
5- روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی تألیف دکتر مریم سیف نراقی دکتر عزت الله نادری انتشارات ارسباران
آموزشیار و آموزش‌بینی كه خوب كار می‌كنند را مورد تشویق قرار دهید.
